Co zrobić dziedzicząc spadek zadłużonego spadkodawcy?

Prawo spadkowe w Polsce

Zasady prawa spadkowego reguluje Księga czwarta kodeksu cywilnego. Zależnie od tego, czy zmarły sporządził testament, spadek przydziela się na jego podstawie, a w przypadku braku takiego dokumentu – ustawowo. Na mocy ustawy, do dziedziczenia powołane są w pierwszej kolejności dzieci oraz małżonek spadkodawcy. Jeżeli zmarły był bezdzietny, spadek dziedziczy jego małżonek oraz rodzice. Spadek po osobie niezamężnej lub nieżonatej, przypada w całości rodzicom. W dalszej kolejności dziedziczy rodzeństwo spadkodawcy, ich zstępni, a w przypadku braku rodzeństwa – dziadkowie i ich zstępni.

Zadłużony spadkodawca

Po otrzymaniu informacji o odziedziczeniu spadku, warto dokładnie zorientować się w sytuacji finansowej spadkodawcy. Zapoznanie się z istotnymi dokumentami zgromadzonymi przez zmarłego, takimi jak rachunki, potwierdzenia przelewów itp., pozwoli ocenić, czy w masie spadkowej znajdują się również długi. W przypadku wątpliwości co do właściwego postępowania oraz stopnia odpowiedzialności za ewentualne zobowiązania finansowe, warto zasięgnąć porady prawnej.

Spadkobierca, który odziedziczył spadek z długami ma trzy możliwości:

• przyjąć spadek z odpowiedzialnością za długi – jest to tzw. przejęcie proste. Od chwili przyjęcia spadku, spadkobierca odpowiada za długi całym swoim majątkiem,
• przyjąć spadek bez odpowiedzialności za długi, czyli z zobowiązaniem do spłaty długów do poziomu wartości odziedziczonych pieniędzy oraz dóbr materialnych (tzw. przyjęcie z dobrodziejstwem inwentarza). Decydując się na tę opcję, należy złożyć do sądu lub bezpośrednio do komornika wniosek o wykonanie spisu inwentarza przez komornika lub sporządzić wykaz inwentarza samodzielnie i złożyć go przed sądem lub notariuszem,
• odrzucić spadek w całości (przed sądem lub notariuszem) – to najlepsze wyjście w sytuacji, w której wysokość zadłużenia przekracza łączną wartość odziedziczonych pieniędzy oraz dóbr materialnych. Zrzeczenie się spadku oznacza, że spadkobierca będzie traktowany w procesie podziału spadku jako zmarły. Co ważne, zgodnie z ustawą, w tej sytuacji spadek przejdzie na jego dzieci. Jeżeli są niepełnoletnie, należy również w ich imieniu zrzec się spadku.

Spadkobierca powinien podjąć decyzję o tym, czy chce przyjąć spadek, w ciągu sześciu miesięcy od otrzymania o nim informacji. W następstwie nowelizacji prawa spadkowego z 2015 r., w przypadku braku oświadczenia spadkobiercy, otrzymuje on automatycznie spadek z dobrodziejstwem inwentarza.